Leuven, 15 januari 2016
Geachte directie
Beste coördinator standaard gehoor
Beste CLB-verpleegkundige en CLB-arts
Beste VWVJ-lid of sympathisant
In eerdere Nieuwsberichten, tijdens de Vormingssessies en via de Website van de VWVJ hebben we u de voorbije maanden uitgebreid geïnformeerd over de aanbevelingen van de nieuwe Standaard Gehoor, en over de wijze waarop deze in de werking van uw CLB kan geïmplementeerd worden.
Graag willen wij nog enkele punten met betrekking tot de implementatie van gehoorscreening door middel van audiometrie onder de aandacht brengen.
- Vooreerst willen we benadrukken dat de implementatie van een nieuwe aanbeveling niet steeds van de ene op de andere dag volledig kan gerealiseerd worden. Een gefaseerde aanpak, rekening houdend met lokale haalbaarheid, is in dat geval een goede oplossing.
- Bij een gefaseerde implementatie is het echter van belang dat dit gebeurt in overeenstemming met de interne logica van de standaard. De VWVJ ontwikkelde daarom een voorstel met een concrete werkwijze en timing voor gefaseerde implementatie.
- Bij de implementatie van het luik “audiometrie” van de Standaard Gehoor is de timing van de startfase bij eerste en tweede kleuters van bijzonder belang om te vermijden dat sommige kinderen tussen de mazen van het net vallen. We bevelen daarom aan alle eerste én tweede kleuters dit schooljaar volgens de aanbeveling te testen, d.w.z. uitvoering van drie belangrijke stappen, namelijk (1) risicoanalyse, (2) audiometrie bij kinderen met risicofactoren én (3) een gepast vervolgtraject volgens het stroomdiagram van de standaard.
- Het aanbevolen screeningsprogramma bestaat uit verschillende onderdelen, waarvan de interne samenhang gebaseerd is op wetenschappelijke argumenten. De VWVJ raadt daarom ten zeerste af om het screeningsprogramma in een overgangsfase te beperken tot sommige onderdelen ervan, of deze naar eigen inzicht aan te passen.
- De afname van het verkorte audiometrieprotocol bij alle eerste en/of tweede kleuters (zonder selectie op basis van voorafgaande risicoanalyse) is niet wenselijk omdat dit aanleiding kan geven tot:
- Een lagere betrouwbaarheid van dergelijke screening doordat de doelstellingen en de testmethodiek niet op elkaar zijn afgestemd;
- Een inadequaat verwijsbeleid (overmatige verwijzing) door geen rekening te houden met de aan- of afwezigheid van risicofactoren;
- Meer selectieve onderzoeken en doorverwijzingen dan beoogd omwille van de incidentiepiek van otitis media in deze leeftijdsgroep;
- Een hogere werkbelasting omdat veel meer leerlingen moeten getest worden.
- Het ministerieel besluit tot bepaling van sommige gegevens die de centra voor leerlingenbegeleiding moeten registreren (22 juni 2001) stelt dat moet geregistreerd worden volgens de criteria vermeld in het onderzoeksprotocol. Voor de registratie naar aanleiding van deze standaard is een nieuw luik in LARS voorzien, dat op maat is ontwikkeld en de interne samenhang van de standaard respecteert. Het is niet te verantwoorden hierin activiteiten te registreren die grondig afwijken van de aanbevolen werkwijze (zoals bv. de aparte afname van een verkort audiometrieprotocol). Voor gehoor wordt een NOM-fiche ontwikkeld. Registratie van meetgegevens die niet conform de aanbevelingen van de standaard werden verzameld, dreigen onbetrouwbare en/of foute resultaten op te leveren bij analyse op groepsniveau in Dashboard (d.i. de gegevensbank met geanonimiseerde gegevens vanuit de LARS-registratie).
- Om de communicatie naar ouders en partners te vergemakkelijken, stelt de VWVJ een aantal instrumenten (folders) voor. Bij toepassing van losse onderdelen van de standaard of van een werkwijze die grondig afwijkt van de richtlijn is het niet correct in deze communicatie te vermelden dat er volgens de richtlijnen van de nieuwe standaard gehoor wordt gewerkt.
Tot slot willen wij er op wijzen dat de standaard gehoor, die gebaseerd is op wetenschappelijke evidentie en een brede professionele consensus kent, geldt als richtlijn voor kwaliteitsvolle praktijk in de CLB. De correcte toepassing ervan biedt rechtszekerheid voor het CLB en haar medewerkers.
Met vriendelijke groeten,
De wetenschappelijk medewerkers en het bestuur van de VWVJ