'(On)beperkt opgroeien', het kader

Vlaanderen engageert zich om inclusie voor personen met een handicap een plaats te geven, ook in onderwijs.

1. VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (2006)
   Alle Belgische overheden hebben in 2009 het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap geratificeerd en moeten dit dus uitvoeren. Het verdrag bepaalt dat mensen met een handicap – 10% van de bevolking – recht hebben om volwaardig aan de maatschappij deel te nemen, dus ook aan het onderwijs. Artikel 24 van het verdrag zoomt in op onderwijs. Het stelt dat ratificerende overheden  'inclusief onderwijs',  'redelijke aanpassingen' en 'doeltreffende en ondersteunende maatregelen' voor personen met een handicap moeten waarborgen.
   (zie link)
    
2. Decreet houdende een kader voor het Vlaamse gelijke kansen- en gelijke behandelingsbeleid (2008)
   Dit decreet schept een algemeen kader voor het Vlaamse beleid om gelijke kansen (op participatie in alle domeinen van de Vlaamse samenleving) en gelijke behandeling voor eenieder (ongeacht bv. handicap of gezondheidstoestand) te faciliteren. Het weigeren van redelijke aanpassingen voor een persoon met een handicap wordt als een vorm van discriminatie beschouwd (artikel 15).
   (zie link)
    

3. Van M-decreet (2014) (M staat voor maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften) naar Decreet Leersteun (1 september 2023)
   Het M-decreet vormde een belangrijke stap in de vertaling van het VN-verdrag naar onderwijs. Het wil meer kinderen met een beperking een plaats in het gewoon onderwijs bieden. Ze krijgen het recht op redelijke aanpassingen om in een gewone school gewoon onderwijs te kunnen volgen. Redelijke aanpassingen zijn bijvoorbeeld het recht op laptops in de les, rekenmachines, langere toetstijden enz …
    

   Op dezelfde pijlers en structureel stevig(er) verankerd wil het Decreet Leersteun kwaliteitsvol onderwijs voor alle leerlingen, dat werkbaar blijft voor de leraar.  Elke leerling moet zich optimaal kunnen ontwikkelen met een maximale leerwinst. Het Decreet Leersteun vervangt sinds 1 september 2023 het M-decreet.
    
   
   Meer toelichting over het decreet Leersteun en redelijke aanpassingen voor onderwijsprofessionals en voor ouders via Onderwijs Vlaanderen.
   Of lees de bijdragen in Klasse over het leersteundecreet.

In Vlaanderen zorgt regelgeving ervoor dat leerlingen met een langdurige ziekte en/of chronische aandoening recht hebben op onderwijs aan huis of onderwijs via een ziekenhuisschool.

Leerlingen (KO, LO, BuLO, SO, BuSO) die lange tijd ziek zijn, hebben onder bepaalde voorwaarden recht op wekelijks vier uren 'tijdelijk' onderwijs aan huis.

Leerplichtige leerlingen voor wie het omwille van een handicap onmogelijk is onderwijs te volgen op school, hebben recht op 'permanent' onderwijs aan huis.

Voor leerlingen die door hun handicap niet in staat zijn om onderwijs te volgen, ook niet onder de vorm van permanent onderwijs aan huis, kan de inspectie beslissen om een leerling tijdelijk of permanent vrij te stellen van de leerplicht.

Een kind kan in een ziekenhuis of preventorium opgenomen zijn waar ziekenhuisonderwijs wordt georganiseerd. Dit zijn de type 5-scholen.  Soms verblijft een kind in een K-dienst (“dienst met onderwijsbehoefte” in de kinderpsychiatrie) die ook onderwijsbegeleiding voorziet.

De omzendbrieven, verwijzingen naar de decreten, aanvraagformulieren voor tijdelijk onderwijs en de contactgegevens vrijstelling leerplicht vind je via de website van het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming:

• Omzendbrief onderwijs aan huis en vrijstelling leerplicht basisonderwijs (gewoon en buitengewoon)
• Omzendbrief onderwijs aan huis en vrijstelling leerplicht secundair onderwijs (gewoon en buitengewoon)

(ond.vlaanderen.be)