CLB leveren veel en mooi werk voor het vaccineren van leerlingen. De inzet om inhaalvaccinaties aan te bieden is vaak heel groot. Maar toch toont de studie van de vaccinatiegraad van jonge kinderen en adolescenten in Vlaanderen (2012) dat de vaccinatiegraad van de meeste vaccins voor adolescenten net 90% of lager is, wat suboptimaal is (zie Nieuwsbrief Vaccinaties nr 16).
In de Nieuwsbrief Vaccinaties nr 18 werden praktijkvoorbeelden opgesomd die kunnen helpen om de vaccinatiegraad te doen stijgen. Maar hoe kan jouw centrum kiezen welke strategie het best is aangewezen in een bepaalde school? Om een doeltreffende keuze te maken, dient er gemeten te worden. Op vraag van vaccinatoren ontwierp de VWVJ hiervoor een voorbeeld (zie bijlage).
Een correcte vaccinatiegraad bepalen is om verschillende redenen voor een CLB onmogelijk. Een deel van de (ouders van) leerlingen kiezen om de vaccinatie door de huisarts of pediater te laten uitvoeren. Op dat moment ligt de verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van de vaccinatie niet meer bij het CLB. Pas bij het eerstvolgende medisch consult zal bij nazicht van de vaccinatiestatus, duidelijk worden of het vaccin toen daadwerkelijk werd toegediend. Het CLB beschikt dus niet over alle gegevens op het moment dat de vaccinatiegraad bepaald wordt. Een tweede reden is dat de samenstelling van de klas kan wisselen in de loop van het schooljaar.
Het meten van de gegevens rond vaccinatie heeft hoofdzakelijk als doel om na te gaan om welke reden een deel van de leerlingen niet door het CLB gevaccineerd wordt. Als nodig zou blijken, kan het beleid in een bepaalde school hieraan aangepast worden. Opeenvolgende metingen laat ook toe om het effect van strategieën in kaart te volgen.
Enkele voorbeelden:
- In de meeste scholen wordt vaccinatie geweigerd bij ongeveer 1% van de leerlingen. Het zou weinig efficiënt zijn om deze ouders systematisch uit te nodigen voor een gesprek over vaccinaties. Maar stel dat in een bepaalde school 10% van de ouders vaccinaties weigeren, dan kan extra communicatie over vaccinaties in deze school erg zinvol zijn.
- De meeste leerlingen zijn bekwaam om toestemming te geven voor de vaccinatie met Boostrix in het derde secundair onderwijs. Stel dat opvalt dat de vaccinatiegraad van Boostrix in één school lager is dan in de andere scholen, dan is het goed om na te gaan wat de oorzaak is. Is een deel van de leerlingen in deze school niet bekwaam? Is de vaccinator niet op de hoogte van de mogelijkheid om een bekwame leerling zelf toestemming te laten geven? Weigeren leerlingen de vaccinatie om een bepaalde reden?
- Het CLB ontvangt een deel van de toestemmingsbrieven niet. Ga na wat de oorzaak is:
- Kwam de brief niet tot bij de ouders? Waar bleef de brief dan liggen?
- Begrijpen de ouders de brief niet?
- Houdt de leerling de brief achter om niet gevaccineerd te moeten worden?
- Gaan de ouders voor vaccinatie naar de huisarts en denken ze dat het CLB hier dus verder niets mee moet?
Het doel is om het percentage niet ontvangen toestemmingsbrieven tot nul te reduceren. Pas je strategie aan aan de mogelijke oorzaak.
Sommige centra die al gebruik maken van een vergelijkbaar systeem, vullen de tabel systematisch aan in de loop van het schooljaar. Andere kiezen ervoor om de gegevens van papieren leerlingenlijsten gedurende een paar uur in juni over te brengen in de tabel.
BIJLAGE: Registratieformulier vaccinatiegraad