Glossary

Men spreekt van 'ernstig ondergewicht' bij een kind/jongere wanneer de BMI onder de onderste grijze zone op de BMI-curve valt.
Men spreekt van een 'laag gewicht' bij een kind/jongere wanneer de BMI in de onderste grijze zone op de BMI-curve valt.

Opvoeden ... een kwestie van vallen en vooral terug opstaan? ('Ever tried. Ever failed. No matter. Try again. Fail better.' Samuel Beckett)

Othopedie is het deel van de geneeskunde dat zich toespitst op de het beendergestel.

Outreachend werken: een werkwijze die uitgaat van een actieve benadering en gericht is op het bevorderen van welzijn. Vertrekkend vanuit de participatieve basishouding en zich richtend op kwetsbare doelgroepen die niet of ontoereikend bereikt worden door het huidige dienst-, hulp- en zorgverleningsaanbod. De hulpverlener begeeft zich in hun leefwereld met erkenning van de daar geldende waarden en normen. Met outreachend werken streeft men naar een wederzijdse afstemming tussen de doelgroep, hun netwerk, het maatschappelijk aanbod en de ruimere samenleving (de Maeyer, Dewaele, & Beelen, 2012).

Overgewicht verwijst naar een relatief teveel aan ‘gewicht’ ten opzichte van de gestalte ongeacht de samenstelling van dit overgewicht. Bij overgewicht kan het relatief teveel aan gewicht afkomstig zijn van overtollige vetopstapeling en/of uitgesproken spierontwikkeling en/of een robuust beendergestel … Bij volwassenen spreekt men van overgewicht vanaf een BMI-waarde van 25 kg/m2. Bij kinderen tussen 9 en 18 jaar spreekt men van overgewicht bij een geplotte BMI in de bovenste grijze zone op de Vlaamse groeicurve 2004. Bij kinderen jonger dan 9 jaar spreken we van overgewicht bij een gewichtsindex tussen 120 en 140 %.

De spreiding van de groeigegevens van een bepaalde populatie wordt meestal weergegeven door een grafiek met percentiellijnen en/of SDS-scores. Lengte en gewicht worden vaak geplot in een grafiek met op de Y-as lengte of gewicht en op de X-as de leeftijd. In deze grafieken staan bepaalde vooraf gedrukte lijnen, die een weergave  zijn van de spreiding van de lengte- of gewichtsgegevens in een welbepaalde populatie. Soms zijn dit percentiellijnen, soms SDS-lijnen (standaarddeviatiescorelijnen), soms een combinatie van beide (zoals in de Vlaamse groeicurven 2004*). Hiermee kan de gemeten lengte of het gewicht (en de evolutie ervan) worden vergeleken met de referentiepopulatie. Een percentiel (Pc, P of centiel) drukt uit hoeveel procent van de waarnemingen in de referentiepopulatie lager valt. Voor lengtegroei betekent dit dan dat onder de Pc 90-lijn zich 90%, onder de Pc 50-lijn  50 % en onder de Pc 3-lijn  3% valt van de lengtes van de kinderen van die leeftijd en hetzelfde geslacht.Een SDS drukt uit hoeveel standaarddeviaties een gemeten punt is verwijderd van het gemiddelde in de referentiepopulatie en geeft dus een statistisch goed bruikbare spreidingsmaat. (Bij een normale verdeling komt Pc3 overeen met – 1.9 SDS; Pc 10 met -1.3 SDS; Pc 50 met 0 SDS; Pc 90 met 1.3 SDS; Pc 97 met 1.9 SDS)* Voor de Vlaamse groeicurven is gebruik gemaakt van zowel percentiellijnen (tussen Pc 97 en Pc 3) als van SDS-lijnen (voor de waarden onder en boven deze percentiellijnen nl. SDS +/- 2 en SDS +/- 2.5)

Een gaatje in het lichaam waardoor een ringetje of naald of sieraad is gestoken.

Baby’s die geboren worden vóór 37 weken zwangerschap, noemen we prematuur.

Zorg vóór de geboorte

Het aantal gevallen van een ziekte dat in een omschreven populatie in een omschreven periode voorkomt, in verhouding tot de omschreven populatie.

We onderscheiden 3 vormen van preventie. Primaire preventie: voorkomen van ziekte of van de ontwikkeling van aandoening; Secundaire preventie: ziekten en aandoeningen zo snel mogelijk opsporen om erger te vermijden; Tertiaire preventie: voorkomen dat een ziekte zich nogmaals manifesteert of leidt tot zwaardere complicaties of dood. Deze 3 vormen van preventie komen in de JGZ aan bod.

De pubertaire score omvat de Tannerscore (uitwendig waarneembaar stadium van borstontwikkeling en pubisbeharing bij meisjes; uitwendig waarneembaar stadium van genitale ontwikkeling en pubisbeharing bij jongens) aangevuld met de (eventuele) menarcheleeftijd bij meisjes en het testiculair volume bij jongens. Deze score weerspiegelt de ‘pubertaire rijping’.  (VWVJ- Standaard Groei en Pubertaire ontwikkeling)